Het is hier geen hotel!
Communiceren met (pre)pubers…
Kinderen in de pubertijd hebben vaak moeite met impulscontrole en willen zich steeds meer losmaken van hun ouders. (Lees ook ons eerdere blog over de werking van het puberbrein) En dat gaat vaak gepaard met de nodige hobbels en ‘lastig gedrag’. Maar …. het losmaken is voor pubers wel noodzakelijk om uiteindelijk op te groeien tot een zelfstandige volwassene. Wat doe je dan in de tussentijd? Lijdzaam toe kijken? De strijd aan gaan? Of onder een steen gaan liggen en wachten tot het voorbij is? De uitdaging is om als opvoeder mee te bewegen met de veranderingen die bij de pubertijd horen.
Je prachtige puber is misschien steeds vaker ongeïnteresseerd, onverschillig, op zich zelf gericht en lui. Of je puber zet zich juist misschien enorm tegen je af, gaat overal een discussie over aan en maakt keuzes waar jij echt niet achter staat. Je hebt vast de neiging om je kind luid en duidelijk te vertellen wat je van het gedrag vindt. Maar helpt dat ook echt? Vaak niet. De kans is groot dat er dan juist een groter conflict ontstaat en je nog meer tegen over elkaar komt te staan, beiden overtuigd van je eigen gelijk. Uiteindelijk schiet je daar niks mee op. Hoe voorkom je dat het gedrag van je kind een dagelijkse strijd wordt?
Het is erg belangrijk om in contact te blijven met elkaar. Probeer daarom wat minder snel te oordelen, te preken, te overtuigen en ongevraagd advies geven. Daar staan pubers nou eenmaal niet voor open (de meeste volwassenen trouwens ook niet). Ook al vind je het gedrag van je kind misschien soms ronduit belachelijk, praat toch zoveel mogelijk met respect en op gelijkwaardig niveau met hem of haar. Kinderen voelen zich dan serieus genomen en staan meer open voor contact. Toon oprechte interesse: wat speelt er in het leven van je puber, waarom vindt je puber iets, waarom doet hij of zij bepaalde dingen? Luister en ga het gesprek met een open houding aan. Stel vragen waar geen waardeoordeel of controle in doorschemert. En vraag door in plaats van meteen je eigen mening te geven. Makkelijker gezegd dat gedaan zul je denken. Als je zelf erg boos bent over iets dan lukt dit natuurlijk niet. Kies dan later liever een neutraal moment.
Dat betekent natuurlijk niet dat je alles maar goed moet vinden. ‘Choose your battles’ is een bekende Engels uitspraak en hier zeker van toepassing: Besteed aandacht aan de dingen die echt belangrijk zijn, en probeer de rest gewoon te laten zitten. Ga niet overal op in en laat kleine irritaties gewoon voorbij gaan. Maakt je zoon een bende van zijn kamer en gooit hij zijn was niet in de wasmand? Doe dan gewoon zijn kamerdeur dicht zodat je het niet ziet. Je zoon komt er vanzelf wel achter dat hij niks meer kan vinden in de chaos en er geen schone kleren meer zijn. Blijft je dochter in het weekend eindeloos in bed liggen, terwijl jij lekker vroeg wil wandelen met het gezin? Vraag je af of het echt erg is. Dan gaat ze een keer niet mee. Het is een kwestie van loslaten. Sommige dingen horen eenmaal bij de pubertijd, en gaan uiteindelijk weer over.
En wat doe je dan als er dingen zijn die echt niet kunnen: dingen die jou erg kwetsen, dingen waar je je echt zorgen over maakt of die blijvende consequenties kunnen hebben? Stel open vragen, vraag hoe je kind dit zelf ziet en leg vervolgens ook uit wat het met jou doet. In de pubertijd blijft het balanceren tussen zelf regels stellen en samen afspraken maken. Probeer liever zo veel mogelijk wederzijdse afspraken te maken. Dat zijn dus geen eenzijdige regels van jou verpakt in een democratisch jasje. Dat zijn afspraken waar beide partijen achter kunnen staan. Dan is de kans het grootst dat je puber er zich aan houdt. Probeer je kind hierbij te ondersteunen en geef hem of haar ook de ruimte om de mist in te gaan, en daar van te leren.
Soms is het misschien nodig om wel eenzijdige regels te stellen. Die moeten duidelijk, redelijk en ook goed uit te leggen zijn. Benoem wat je van je kind verwacht en welk gedrag je waardeert. Kies ook hier het juiste moment om dit gesprek aan te gaan. Dus liever niet als je al moe, geïrriteerd of boos bent, want dan eindigt het vaak met nog meer strijd en wederzijds onbegrip.
Maar mag je dan nooit eens even heel boos worden? Natuurlijk wel, jij bent ook gewoon een mens en soms is je geduld, begrip of incasseringsvermogen gewoon even op. Wees gerust, uit onderzoek blijkt dat het na de pubertijd bijna altijd gewoon goed komt, met het kind maar ook met de relatie tussen ouder en kind.
Saila Smit
Inhoudelijk Manager Pedagogiek en VVE
Op zoek naar kinderopvang met aandacht voor jouw kind?
Hero kindercentra heeft bijna 85 opvanglocaties in Haarlem en Spaarndam. Er is dus er dus altijd wel een bij jou in de buurt die bij jouw zoon of dochter past.