Smaakontwikkeling
Een kwestie van proeven
Hoe leer je kinderen om gezond en gevarieerd te eten? Dat is een vraag waar veel ouders zich het hoofd over breken. Helaas is er geen advies dat voor iedereen werkt. Wel is zeker dat proeven essentieel is voor de smaakontwikkeling van kinderen.
De smaakontwikkeling van een kind start al in de baarmoeder. De baby slikt vruchtwater in en proeft met zijn smaakpapillen de smaak van het vruchtwater. Wat de moeder eet, bepaalt die smaak. Eet je tijdens je zwangerschap gevarieerd, dan went je baby in de baarmoeder al aan verschillende smaken.
Aangeboren of aangeleerd
Smaakvoorkeuren van kinderen zijn deels aangeboren en deels aangeleerd. Baby’s hebben een aangeboren voorkeur voor zoet. Dat komt deels vanuit het overlevingsmechanisme. Dingen die oneetbaar en giftig zijn, zijn vaak bitter en zuur. Uit onderzoek blijkt daarnaast dat de smaakontwikkeling van jonge kinderen voor een groot deel wordt bepaald door wat ze is aangeleerd.
Smaak stimuleren
Hoe eerder je begint met het aanbieden van nieuwe smaken, hoe beter. Alleen al omdat de meeste baby’s en dreumesen graag proeven en vaak zonder morren nieuwe smaken accepteren. Bij peuters gaat de eigen wil al meer een rol spelen.
Ook met borstvoeding kun je de smaakontwikkeling van je kind stimuleren. Jouw moedermelk smaakt naar het eten dat jij die dag hebt gegeten. Zo kun je, door zelf gevarieerd te eten, je baby tijdens de borstvoedingsperiode laten wennen aan verschillende smaken.
Wat kun je doen om de smaakontwikkeling van je kind te stimuleren?
- Start bij je baby met zachte smaken en geef één smaak per keer, een aantal dagen achter elkaar. Als de groente- en fruithapjes er goed ingaan, kun je variëren met verschillende smaken.
- Iets wat je baby niet lekker vindt, gaat er makkelijk in als je het combineert met iets wat hij/zij wel lekker vindt. Lust je baby bijvoorbeeld geen bloemkool, maar wel broccoli. Maak dan eens een gemengd broccoli-bloemkoolhapje.
- Leer je baby om zelf te eten en laat het zelf het eten in de mond stoppen. Dat kan ook ongepureerd, volgens de Rapley methode
Wees creatief
- Kleed het eten aan: gebruik een leuke lepel, een mooi bord, zing een liedje of leg het eten op het bord in de vorm van een gezichtje of een bloem.
- Maak groenten op verschillende manieren klaar. Denk aan roerbakken, roosteren of stomen, in plaats van koken. Vervang gekookte worteltjes eens voor rauwe.
- Geef kinderen de kans om eten te ontdekken. Laat ze meehelpen bij het bereiden. Zo kunnen ze bijvoorbeeld voelen aan rauw voedsel, een schil en gekookte stukjes eten.
- Een aardbeiplant, een pot basilicum of een hele moes- of kruidentuin. Allemaal prachtige mogelijkheden om samen met kinderen bezig te zijn met het groeien en bloeien van eten. Betrokkenheid is gegarandeerd!
Dwingen heeft geen zin
Je bent het voorbeeld voor je kind. Probeer daarom altijd tegelijk met je kind te eten. Dit geldt voor zowel jongere als oudere kinderen. Eet mee, proef mee en vertel wat jij proeft.
Wat je beter niet doet, is dwingen: dat helpt niet. Dwingen ontneemt het kind het plezier om te eten, te proeven en te ontdekken.
Altijd trek
Oudere kinderen lijken voortdurend trek te hebben. Dat is absoluut normaal. Ze grijpen dan graag naar ongezonde extraatjes. Je kan als er ouder wel over waken dat ze niet altijd voor koek, chips of een ander calorierijk tussendoortje kiezen. Als er geen fruit in huis is, zullen kinderen dat niet eten. Geef je ze een koek mee naar school, dan zullen ze zelf niet om iets ‘gezonders’ vragen.
Tussendoortjes
Een gezond aanbod is belangrijk. Als ouder heb jij daar invloed op, want jij doet de boodschappen. Je kinderen betrekken bij de boodschappen is zinvol, maar jij beslist uiteindelijk wat er gekocht wordt. Zorg voor een uitgebreid gezond aanbod met verschillende soorten fruit en groenten en een kleiner ongezond aanbod, bijvoorbeeld slechts één soort koeken.
Hebben jouw kinderen een extra duwtje in de rug nodig om te kiezen voor fruit en groenten? We geven wat tips:
- Fruit dat gesneden is, eet makkelijker dan een volledige appel. En waarom maak je niet meteen een lekkere fruitsalade?
- Ook op school eten kinderen hun fruit veel makkelijker wanneer het gesneden is. Er zijn genoeg handige doosjes en trommeltjes waarin gesneden fruit fris en lekker blijft.
- Varieer in het aanbod: in plaats van fruit kun je ook kerstomaatjes, komkommer of wortel geven.
- Geef je kind een keuze. Laat je kind bijvoorbeeld kiezen tussen twee soorten fruit. Bij een eigen keuze, zijn ze meer gemotiveerd om te eten.
Mieke van der Kroft
Pedagogisch Coach
Op zoek naar kinderopvang met aandacht voor jouw kind?
Hero kindercentra heeft bijna 85 opvanglocaties in Haarlem en Spaarndam. Er is dus er dus altijd wel een bij jou in de buurt die bij jouw zoon of dochter past.