
Mama, ik wil een Nintendo!
Zakgeld is oefenen voor later
‘Mama, mag ik een Nintendo Switch, please?’, ‘Mama, ik vind dat kasteel van Playmobile zo mooi, die wil ik echt hebben!’ De meeste kinderen zijn dol op speelgoed en vinden het een genot om in de speelgoedwinkel verlekkerd om zich heen te kijken naar alles wat ze zouden willen hebben. Tja, dat kan nou eenmaal niet…. Je kind moet leren dat het niet vanzelfsprekend is dat het alles zomaar kan krijgen of kopen. Dat kan later immers ook niet. Zakgeld kan daarbij helpen. Ruim twee derde van de kinderen in Nederland (69 procent) krijgt zakgeld op de basisschool.
Waarom zakgeld?
Zakgeld betekent oefenen voor later. Kinderen leren omgaan met geld is net zo belangrijk als je kinderen wegwijs maken in het verkeer. Daarom is het verstandig om op een bepaald moment te starten met het geven van zakgeld. Op deze manier leert je kind namelijk spelenderwijs de waarde van geld kennen: een mooie Barbie kost €14,99 terwijl een speelgoed autootje €2,50 kost.
Je kind leert daarnaast met vallen en opstaan met geld om te gaan: je moet sparen om iets duurs te kunnen kopen, en je geld is echt op als je altijd alles direct uitgeeft.
Je kind heeft er later namelijk veel profijt van als het op jonge leeftijd bewust leert omgaan met geld. Onderzoek wijst uit dat kinderen die een ‘financiële opvoeding’ hebben genoten, later veel minder betalingsachterstand en geldproblemen hebben, beter kunnen rondkomen en meer sparen. Heel zinvol dus!
Door zakgeld te geven, krijgt je kind bovendien de kans om zelf beslissingen te nemen. Dit is goed voor zijn zelfvertrouwen en eigenwaarde. En vergeet niet… fouten maken mag, hier leert je kind juist van.
Wanneer begin je?
Vanaf ongeveer 5 á 6 jaar gaan kinderen geld herkennen en leren ze rekenen, dus dat is een mooi moment om te beginnen met het geven van zakgeld.
Zeker in het begin heeft het de voorkeur om het zakgeld contant aan je kind te geven. Zo kan je kind het geld zelf zien, voelen en optellen. Je kind ziet het geld dan letterlijk groeien in zijn spaarpot! Je kind kan met contant geld ook oefenen met betalen en terugkrijgen van wisselgeld. Dit zorgt voor meer besef van geld dan wanneer het geld naar de bankrekening wordt overgemaakt. Voordat je kind naar het voortgezet onderwijs is het aan te raden om alvast te gaan oefenen met een pinpas. Dan kan je kind hier veilig en verantwoord mee leren omgaan, voordat hij zelfstandiger wordt en meer buiten jouw toezicht is.
Hoeveel geef je?
De vraag is hierbij wat het kind van zijn zakgeld zelf moet betalen. Wanneer dit alleen kleine extra’s voor zichzelf zijn, hoeft het zakgeld echt geen hoog bedrag te zijn. Denk aan €0,50 per week voor 5-jarigen tot ongeveer €2,50 per week voor 12-jarigen. Wanneer je kind bijvoorbeeld ook cadeautjes van zijn geld moet kopen dan moet het bedrag waarschijnlijk wel wat hoger zijn.
Ieder jaar kun je het bedrag een beetje ophogen. Geef wel altijd een vast bedrag op een vaste dag, zodat je kind hier rekening mee kan houden. Het zakgeld is een leermiddel dus pak het niet voor straf af.
Hoe begeleid je je kind?
Bespreek met je kind allereerst goed waar het zakgeld voor bedoeld is (bijvoorbeeld wel of geen snoep?). Je kunt vervolgens samen met je kind nadenken over de uitgaves: koop je liever meteen iets kleins, of spaar je langer door voor iets groots? De brandweerkazerne van Lego is niet zomaar binnen handbereik maar het kleine brandweerautootje misschien wel. Is dat pakje Pokémonkaartjes een impulsaankoop of wilde je die al een tijdje echt graag hebben? En hoe lang moet je wel niet sparen voor die fantastische spelcomputer? Laat je kind uiteindelijk zelf beslissen welke keuzes het maakt.
Het is ook belangrijk dat je kind nu al leert dat er op tv en internet verschillende vormen van (sluip)reclame zijn. Bespreek met je kind dat hij beter iets van zijn zakgeld kan kopen dat hij zélf echt leuk of belangrijk vinden, en niet iets wat die populaire YouTuber of influencer op TikTok of Insta aanprijst. Maak je kinderen ervan bewust dat zij door bepaalde games ook op allerlei manieren verleid worden om (steeds meer) geld uit te geven.
Zie het zakgeld als een middel om te oefenen met betalen, plannen en sparen. Dan wordt je kind spelenderwijs op de toekomst voorbereid!
Wil je hier meer over lezen?
https://www.nibud.nl/consumenten/financiele-opvoeding/
Saila Smit
Inhoudelijk Manager Pedagogiek en VVE