Actief spel door passief speelgoed!
Onlangs volgde ik een workshop Inrichting & Speelgoed door een van onze Hero-pedagogen. Hierin vertelde ik wat ik zo al had aangeschaft voor mijn eigen zoontje Noud. Ze vertelde mij dat passief speelgoed kinderen actief maakt en dat actief speelgoed kinderen juist passief maakt. Ik luisterde aandachtig naar haar verhaal maar dacht ook even: “Al die pedagogische theorie… Mijn zoontje vindt het maar wat leuk om op die zingende Fischer Price beer te slaan en naar het muziekje te luisteren.” Mijn vriend vond de theoretische uitleg erg interessant en reageerde verbazingwekkend positief op het verhaal van de pedagoog. Thuis zijn we Noud eens gaan observeren om te kijken hoe hij reageert op de verschillende soorten speelgoed.
Noud ligt op de grond. Ik geef hem de bontgekleurde Fischer Price beer. Noud ziet het aan- en uitknopje en kijkt geïnteresseerd wat hij met dit knopje kan. Wanneer het muziekje eenmaal aangaat en er allerlei lichtjes aangaan, is zijn interesse al snel verdwenen.
Iets verder liggen de gekleurde stapelbekers die hij als kraamcadeautje van zijn “juf” gekregen heeft. Hij kijkt ernaar en probeert zich ernaartoe te bewegen. Wanneer dit niet lukt wordt hij wat gefrustreerd en kijkt zijn vader aan. Zijn vader vangt het signaal op en rolt de beker naar Noud. Wauw! Dat ziet er gaaf uit! Noud rolt de beker terug en zo ontstaat er een leuk interactief spel.
Noud ontdekt nog meer bekers. Hij rolt de bekers alle kanten op en heeft de grootste pret. Even pakt hij een beker met twee handjes vast, bestudeert hem aan alle kanten, draait hem in de rondte en gooit hem vervolgens de kamer in. Hij volgt de beker met grote ogen. Wanneer hij niet meer bij de bekers kan, pakt hij een boekje dat voor hem ligt. Met het boekje gaat hij richting de beker en schuift zo de beker zijn kant op. Vol bewondering kijk ik trots naar mijn eigen zoon, die al veel meer kan dan ik dacht. Nogmaals rollen de bekers door de kamer en Noud gaat er met een brede lach op zijn gezicht achteraan.
Mijn vriend en ik hebben het vaak over dit onderwerp. Waar ik in het begin even dacht “Ja, ja die theorie…”, ben ik nu razend enthousiast. Ik zie wat een verschil in spel er ontstaat wanneer ik dat speeltje op batterijen aanbied of wanneer ik dat bekertje, die pollepel of dat lapje stof geef. Passief speelgoed doet een beroep op de creativiteit van het kind zelf. Er zit geen aan- of uitknopje op. Door actief te spelen ontdekken zij verschillende mogelijkheden van het speelgoed. En dat is fantastisch om te zien.
De volgende dag op mijn groep ga ik enthousiast aan de gang met passief speelgoed. Ik pak de bak met gekleurde doekjes en zet dit op de grond. Al snel komen alle kinderen erop af. De doekjes worden in de lucht gegooid, voor hun oogjes gehouden, er wordt mee gedanst en na een enthousiast spel gebruikt als dekentje om heerlijk onder te rusten.
Observeren van kinderen in hun spel, zittend op de grond vol verbazing kijken naar wat kinderen eigenlijk zelf bedenken en kunnen, is het leukste in mijn vak. Vaak vullen wij in wat kinderen zouden kunnen doen, laten wij eerst zien hoe het “hoort”, stapelen wij alvast de bekers op elkaar omdat dat de activiteit zou moeten zijn. Kinderen zijn creatief genoeg om hun eigen spel te bedenken. En geloof mij, de creaties van de kinderen zelf zijn écht vele malen leuker om naar te kijken. Wat een prachtige fantasie zit er in ieder kind en wat leren ze een hoop van zichzelf én elkaar!
Ik heb nu al zin om allerlei leuke passieve materialen te verzamelen om vervolgens te observeren hoe actief en creatief de kinderen hiermee spelen.
Thuis ook aan de slag met passief speelgoed?
Er is veel passief speelgoed wat niet duur is en bovendien duurzaam. Denk aan de stapelbakjes in felle kleuren, onverwoestbaar! Maak eens een balletje van oud papier of vul een leeg plastic flesje met kleine steentjes, of verzamel gewoon wat takjes in de tuin. Plezier gegarandeerd.
Romy de Moor, pedagogisch medewerker bij Hero KDV Crommelinstraat.
